Wolnica (niem. Freimarkt) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Lubomino. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

HISTORIA - czyli jak to się wszystko zaczeło

Wieś lokowana w 1353 roku na 60 łanów (po około 17 ha), założona przez Henryka Lutra pod nazwą Freimarkt). Zasadźca i pierwszym sołtysem był Werner. Nie dane było mu długo zarządzać wsią, gdyż zmarł bardzo wcześnie. W związku z tym biskup Jan z Miśni dnia 19 lutego 1353 roku przekazał obowiązki sołtysa wdowie po Werneke Małgorzacie wraz z synami Johannesem (Jan) i Nikolausem (Mikołaj). Na polecenie Biskupa zarządzono ponowne pomiary ziemi. Okazało się, że była większa o 1 łan i wynosiła 61 łanów. Powierzchnię podzielono na 6 części, co było zaczątkiem wsi Wolnica (Freimarkt). Po śmierci wdowy Margaret synowie Jan i Mikołaj podzielili majątek łanów, należących do sołtysa na dwie części. Pierwszy otrzymał 2,5 łana, drugi natomiast 3,5 łana. Na początku XV wieku ten mniejszy dział był w posiadaniu niejakiego Simona Fluge, natomiast większy należał do niejakiego Johannes Storzenbecker. Obydwaj gospodarze odsprzedali po jednej części swojego majątku szpitalowi św. Ducha w Ornecie. W ciężkich czasach wojennych XV stulecia czynsz z łanów nie był płacony, dlatego też szpital 20 stycznia 1505 roku zostało zobowiązany uregulować swoja należność. Bracia Flugges nie mogli się z przedstwicielami szpitala porozumieć. W końcu wziął sprawy w swoje ręce biskup Watzenrode (1489-1512) i nakazał co następuje: "gospodarze Flugge muszą zapłacic szpitalowi 18 marek lekkich monet". Biskup Watzenrode był człowiekiem wspaniałomyślnym i rozłożył im dług na raty po 1 marce, tak długo aż zostanie spłacony.

Po roku 1656 Wolnica miała dwóch sołtysów, a liczba gospodarstw spadła do 11. W tym czasie władza regionalna przekazała obydwu naczelnikom dalsze 2 łany nieużytków, za które to musieli zapłacić po 25 marek. Kolejny łan ziemi zapisał im biskup Jan Stefan Wydżga (1659–1679). Zapis ten był zatwierdzony przez biskupa Adama Stanisława Grabowskiego (1741–1766) w dniu 8 marca 1743. 10 stycznia 1722 mieszkańcy Wolnicy dowiedzieli się o znacznym powiększeniu ich powierzchni, mianowicie biskup Teodor Potocki (1711–1723) zapisał im ogromny staw o powierzchni około 9 łanów, za co płacili rocznie 18 guldenów podatku. Staw ten został osuszony i użytkowany jako łąka. W tym czasie areał Wolnicy wynosił 80,5 łana (1369,61 hektarów).

Tak jak w czasie wojny 1414 tak i wojna trzynastoletnia (1454–1466) nie oszczędziła Wolnicy. Podobnie nie oszczędziła wioski wojna zakonna w 1520 roku. W roku 1587 było zasiedlonych jedynie 18 gospodarstw.

Ponieważ przez Wolnicę prowadziła główna trasa Lidzbark Warmiński – Orneta, to mieszkańcy mogli często widywać wysokich dostojników, podrózujacych przez ich wieś. Tak np. po południu 6 lipca 1718 roku oglądali pruskiego króla Fryderyka Wilhelma I. Przez wieś przejeżdżali też dostojnicy kościelni w drodze do katedry we Fromborku.